Chińska Cywilizacja Kuchennymi drzwiami

„Skoro obraz, który raduje oko i dźwięk, który raduje ucho, to sztuki piękne, czemuż nie zalicza się do nich smaku, który raduje podniebienie?”

Kuchnia chińska rozwijała się równolegle na kilku poziomach: kuchni domowej zwykłych mieszkańców Chin, kuchni możnowładców i arystokracji oraz kuchni cesarskiej. Od czasów dynastii Tang, a więc od roku ok 618 n.e. datuje się rozwój sztuki kulinarnej w Chinach. Największy wkład w rozwój sztuki kulinarnej ma tutaj Jedwabny Szlak, który przyczynił się do wymiany doświadczeń i upodobań kulinarnych nie tylko z krajami sąsiednimi ale również wewnątrz samych Chin.

W jadłospisach pojawiły się nowe warzywa i owoce. Oczywiście najpierw na stołach cesarzy, a potem inni arystokraci starali się naśladować manu cesarza, co przyczyniło się do tego, że  niegdyś nieznane warzywa trafiły na plantacje i do ogrodów warzywnych.

Nawet religie jak np Buddyzm, który przywędrował do Chin z Indii przyczynił się do rozwoju kuchni wegetariańskiej i przede wszystkich wprowadził zwyczaj picia herbaty.

Podbój Chin przez Kubilaj-Chana i panowanie Dynastii Mongolskiej Yuan przypadający na okres 1271-1368 wniósło swój wkład w różnorodność kuchni chińskiej. Pojawiły się dania pochodzące z muzułmańskiej Azji Centralnej, szczególnego znaczenia nabrała baranina, którą serwuje się do dzisiaj w rożnych daniach chińskich.

Największy rozkwit kuchni chińskiej to okres panowania Dynastii mandaryńskiej Ming ( 1368-1644). Jadłospisy dworskie zawierały aż ponad 1300 rożnych dań. Kucharze zaczęli wykorzystywać rożne przyprawy sprowadzane z najdalszych zakątków świata.

Z kolei kolejna Dynastia Mandżurów Qing (1644-1911) wniesła do jadłospisów chińskich to co najsmakowitsze z rzek, jezior i puszcz mandżurskich: dzikie ptactwo, dziką zwierzynę, szlachetne ryby i runo leśne. Z tego okresu  pochodzi opracowanie słynnego bankietowego zestawu mandżursko - chińskiego sporządzonego na potrzeby cesarza i dworu. Zestaw bankietowy zawierał ok 194 dań gorących i zimnych oraz przystawki, zakąski, desery i owoce.

Kuchnia Chińska dzisiaj

Zdawać by się mogło, ze kolektywizacja społeczeństwa chińskiego, a co za tym idzie zbiorowe stołówki i jadłodajnie przyzakładowe zabiły w narodzie potrzebę doznań smakowych, ale tak się nie stało. W teraźniejszych Chinach powstaje coraz więcej restauracji naśladujących kuchnie cesarską. Kiedyś wyśmienite dania kuchni chińskiej, ba nawet ich przepisy i składniki nie były osiągalne dla zwyczajnych ludzi. Wraz z upadkiem cesarstwa smakołyki kuchni chińskiej są dozwolone dla każdego. Czasem nie są to drogie potrawy, ale receptura ich przyrządzania była zarezerwowana wyłącznie dla elit.

Współczesna burżuazja chińska rozpieszcza podniebienia na wystawnych bankietach organizowanych z okazji ślubów, spotkań biznesowych, a nawet zagościła do codziennego jadłospisu.
Również ruch turystyczny przyczynił się do spopularyzowania tradycyjnych dań chińskich na całym świecie. Chyba nie ma turysty, który by nie chciał spróbować słynnej kaczki po pekińsku, czy ucztować  na bankiecie z pierożków w miejscu ich narodzin, czyli Xian.

Współcześnie w Chinach rozróżnia się 4 główne szkoły lub jak można to nazwać - style kulinarne:

1 Kuchnia z Krainy ryb i ryżu - najstarsza, zwana niebiańską, pochodząca z prowincji Jiangsu
2 Kuchnia Prowincji Shandong
3 Kuchnia Syczuańska
4 Kuchnia Katalońska